زرآوند گیاهى است علفى با ساقهء زیرزمینى چند ساله و پایا.ساقهء هوایى آن کوتاهبه بلندى ۴٠ – ٣٠ سانتىمتر که در محل اتصال برگها زاویه منفرجهاى دارد.برگهاىآن کامل،متناوب،قلبى شکل و نوکتیز است و در مورد زرآوند گرد بىدندانه و زبرو در مورد زرآوند دراز با دندانه و دمبرگ است.گلها که از فاصلهء بین برگ و ساقهخارج مىشوند ارغوانى یا صورتى با بوى نامطبوع هستند.ساقهء زیرزمینى یا بیخ آنکلفت و به ضخامت حدود یک انگشت چاق،رنگ ظاهر آن تیره مایل به سرخى باطعمى کمى تلخ است.مرغوبترین آن بیخى است که به رنگ زعفرانى و ضخیم باشد وکهنهتر از دو سال نباشد زیرا پس از آن قوت دارویى آن از دست مىرود.
فواید زرآوند
باز کنندۀ گرفتگىها و انسداد مجارى عروق و مدّر است و قاعدهآور. کرم معده و کرم کدو را مىکشد و براى پاک کردن رحم و اخراج جنین بسیار مفید است. اگر با سکنجبین خورده شود براى طحال نافع است و اگر ۵ گرم آن با شراب عسلى خورده شود براى صرع و کزاز و ضعف احشا مفید است و به عنوان مسهل بلغم مىباشد و با ایرسا و عسل براى پاک کردن زخمهاى عمیق و التیام آنها نافع است.
مضرات استفاه از زرآوند
مصرف این دارو باید زیر نظر پزشک باشد.
طریقه مصرف زرآوند
ضماد آن براى محل گزیدگى عقرب و مار و رویانیدن گوشت در زخمهاى رحم و سایر زخمها مفید است. مالیدن آن به دندان و لثه براى پاک کردن رطوبتها و چرک لثه نافع است. شیاف آن در مهبل براى باز کردن عادت ماهیانه و رفع بند آمدن آن و براى اخراج جنین در موارد سختى زایمان مؤثر است. مقدار خوراک آن ١٠ – ٨ گرم است. زرآوند براى کبد و طحال مضّر است از این نظر باید با عسل خورده شود. در هند ریشۀ نوع زرآوند دراز را به عنوان تریاق در موارد گزش مار کبرى به کار مىبرند. ریشه نوع A. indica به عنوان تونیک، محرّک، قاعدهآور، قىآور و براى کاهش تب تجویز مىشود ضمنا از گرد آن مخلوط با عسل در مورد بیمارى لوکودرما که نوعى لک و پیس با برص است، در مصرف داخلى تجویز مىشود.
.
منبع: دکتر ساینا | https://www.drsaina.com
