عروسک پشت پرده یا کاکنج (Physalis alkekengi-L) به صورت بوته های علفی در اغلب کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکای شمالی و همچنین در نواحی مرکزی و شمال ایران به طور خودرو یافت می شود در طب سنتی ایران و بسیاری از کشورها، میوه و برگ آن به عنوان دارو مصرف می گردیده است.
عروسک پشت پرده که کاکنج نیز نامیده میشود گیاهی است یک ساله یا چند ساله، زیبا و به بلندی کمتر از نیم متر. گلهای آن سفید وکوچک هستند. کاسه گل پس از گرده افشانی و لقاح میروید، درشت، متورم و رنگین میشود و به رنگ نارنجی تند با برگ های برجسته در میآید. درون آن میوه گیاه به شکل سته نارنجی رنگی تشکیل میشود. معمولأ در پاییز پارانشیم کاسه گل تحت تأثیر فعالیتهای باکتری های سلولز خوار تجزیه میشود، در نتیجه فقط شبکه رگبرگ های کاسه به شکل تور سفید رنگ ظریف و نازکی باقی می ماند و میوه گرد درون آن نمایان می شود. به همین علت است که این گیاه را عروسک پشت پرده مینامند.
یکی از گیاهان سمی که در تولید مثل دام و انسان ایجاد اختلال میکند ,گیاه عروسک پشت پرده است که بهطور وسیعی در اکثر مراتع ایران بهصورت خودرو رشد می کند.در طب سنتی, گیاه شناسان میوه آن را برای جلوگیری از بارداری توصیه میکنند. این گیاه دارای ساختمان 13 و14 سکو-16و 24 سیکلو ارگوستان میباشد که آن را فیزالین مینامند فیزالینها مواد تشکیل دهنده استروییدی گیاهان فیزالیس میباشند. گزارشهای متعددی درباره وجود ترکیبهای استروییدی در دانههای این گیاه ارائه شده است. تا کنون آزمایشهای محدودی در مورد اثر گیاه عروسک پشت پرده روی چرخه ی تولید مثل ارائه شده است و نتایج آنها بیانگر این است که این گیاه دارای اثر استروژنی یا آنتاگونیست استروژنی است که میتواند اثر مثبت یا منفی بر روی چرخه تولید مثل داشته باشد. از طرفی این گیاه, دارای رشد سریع, قدرت سازگاری و تولید بذر بالایی در مراتع است. میوه آن در اواخر تابستان, همزمان با فصل جفتگیری و دوران آبستنی گوسفندان میرسد و به علت بوی خوش آن ,گوسفندان تمایل زیادی به تغذیه از آن نشان میدهند.
* نامهای دیگر آن: حباللهو، عروسک پسپرده، لیون، قسولیدون، کاکنه، عشق در قفس، گیلاس جهودان، گیلاس زمستان، کچومن، کرزالمقدس، کاکنج، دوباروج، حبالهو، جوزالمزج، گیاه فانوس، کریس الیمود، اسفندولیون، حبالنوم، عروس در پرده، آلبالوی زمستانی و کاکونه میباشد.
فواید کاکنج،عشق در قفس
1. طبع آن سرد و خشک است.
2. دفع کننده اسید اوریک میباشد.
3. جهت رفع خیز عمومی بدن که ناشی از آلبومینوری است مفید میباشد.
4. جهت سنگ کلیه و مثانه مورد استفاده قرار میگیرد.
5. از برگ آن به صورت ضماد برای نرم کردن پوست و ناراحتیهای جلدی استفاده شود.
6. برای ناراحتیهای رماتیسم و نقرس نیز مفید است.
7. مقدار دمکرده آن بین 2 گرم در 150 سیسی آبجوش میباشد ولی چون گیاه سمی است بهتر است 2 گرم در 100 سیسی آبجوش استفاده کنند.
8. ادرارآور است 3 گرم میوه عروسک پشت پرده را در 300 سیسی آب جوشانده صاف نموده صبح ناشتا یک فنجان و 2 فنجان دیگر را در فواصل روز بنوشند.
9. تقویت کننده کبد میباشد.
10. جهت درمان زگیل کوبیده این گیاه را روی زگیل بگذارند.
11. بازکننده قاعدگی است 2 گرم عروسک پشت پرده را در 200 سیسی آبجوش روزی 3 فنجان به مدت 3 روز دمکرده میل شود.
12. جهت برونشیت و رفع تنگینفس به مقدار 2 گرم در 200 سیسی آبجوش 20 دقیقه دمکرده روزی 2 فنجان بنوشند.
13. کسانی که نمیخواهند حامله شوند بعد از پاک شدن 7 عدد از میوه این گیاه میل کنند.
14. مصرف زیاد این گیاه مرگآور است.
15. جوشانده این گیاه ضد کرم میباشد.
16. میوههای نارس و برگ این گیاه باعث مسمومیت میگردد.
17. جهت درمان ورم جگر، کاکنج را با مغز فلوس جوشانده بنوشند.
18. جهت درمان بواسیر عصاره آن را به محل بمالند.
19. نباید بیش از 4 گرم در روز میل شود.
20. جهت درمان سنگ کلیه کاکنج، مرغ خزنده و گیاه دم اسب از هر کدام 2 گرم را در یک لیتر آب جوشانده روزی 4 فنجان بنوشند.
21. کسانی که مبتلا به بیماری اسید اوریک میباشند از روش شماره 20 استفاده کنند.
22. جهت درمان جوش و کورک میوه این گیاه را سوزانده سوخته آن را با روغن مخلوط نموده روی جوش بمالند.
23. دفع کننده صفرا میباشد.
24. جهت درمان یرقان از عصاره میوه رسیده آن روزی 2 گرم میل شود.
25. جهت دفع کرم معده و کرم کدو 2 گرم میوه خشک این گیاه را با نظر پزشک میل کنند.
26. تصفیه کننده خون است.
مضرات استفاه از کاکنج،عشق در قفس
یکی از گیاهان سمی است که در تولید مثل دام و انسان ایجاد اختلال می کند.
هشدار: خوردن پنج گرم از آن شخص را خواب آلود میکند ،اگر بیشتر از حد مجاز خورده شود مسمومیت ایجاد می کند و اختلال حواس و جنون می آورد.
طریقه مصرف کاکنج،عشق در قفس
خیز عمومی بدن – سنگ کلیه و م ثانه – نرم کردن پوست – رماتیسم – نقرس – ادرارآور – تقویت کبد – زگیل – قاعدگی – برونشیت – تنگی نفس – ضد کرم – ورم جگر – بواسیر – سنگ کلیه – صفرا – جوش و کورک – تصفیه کننده خون – یرقان – کرم معده و کدو و…
سخه های درمانی :
1ـ خوردن آب جوشانده ی آن ضد انگل است و کرمهای معده را می کشد.
2ـ ضماد آن برای درمان ناراحتی های پوستی مفید است.
3ـ خوردن میوه کاکنج مخدر و خواب آور است.
4ـ برای درمان یرقان، تا بهبودی هر روز 5 گرم میوه ی کاکنج میل کنید.
5ـ برای درمان بیماریهای مثانه، کلیه و کبد، عصاره ی میوه کاکنج مفید است.
6 ـ برای کشتن کرم کدو، 25 گرم میوه ی خشک کاکنج و 25 گرم شیح ارمنی را مخلوط کرده و میل کنید.
7 برای درمان سریع زخمها، عصاره ی میوه ی کاکنج را بر آن ضماد کنید.
8ـ مالیدن عصاره ی میوه ی کاکنج برای درمان هموروئید نافع است.
9ـ برای درمان جوش و کورک، میوه خشک را بسوزانید و زغالش را بر محل بمالید
.
منبع: دکتر ساینا | https://www.drsaina.com