شناخت مزاج خود و نیز شناخت مزاج غذاها از جمله لبنیات و … موجب می گردد انسان از انواع لبنیات به نحو احسن استفاده کند و کمتر به بیماری یا کسالت مبتلا شود.
نام رایج | نام سنتی | نوع مزاج | مصلح |
| پنیر تازه گاوی بدون نمک | جبن | سرد و تر درجه ۲ | مغز گردو، آویشن، عسل، نعناع خشک،سبزی های معطر |
| پنیر تازه گاوی نمک زده | جبن | سرد و خشک درجه ۲ | مغز گردو، آویشن، عسل، نعناع خشک، سبزی‌های معطر |
| پنیر کهنه گاوی نمک زده | جبن | گرم و خشک درجه ۲ | گردو و عسل و آویشن و نعناع خشک و سبزی های معطر |
| پنیر بز | مزاج سرد | گردو و پیاز و سبزی های معطر | |
| خامه | سرد و تر | عسل | |
| دوغ | مخیض | سرد و تر درجه ۲ | زنیان، نعناع، آویشن، سیر، کاکوتی، زیتون، سیاه دانه، پونه |
| سرشیر | سرد و تر | عسل | |
| شیر پاستوریزه | لبن | سرد و تر | عسل، گلاب |
| شیر محلی | لبن | گرم و تر | عسل، گلاب، شکر |
| شیر بز | سرد وتر | عسل | |
| قراقورت (قراقورط) | مصل | سرد وخشک درجه ۲ | انواع فلفل، زیره، سیاه‌دانه |
| کره | زبد | گرم و تردرجه ۲و ۱ | عسل، شکر، ادویه قابضه، نمک |
| کشک | اَقط | سرد و خشک درجه ۲ | گلنگبین، سیر، نعناع خشک، پونه کوهی |
| ماست | لبن الحامض | سرد و تر درجه ۲ | زنیان، نعناع، آویشن، سیر، کاکوتی،زیتون، سیاه دانه، پونه |
| ماست چکیده بدون نمک | سرد وتر | گردو ٬ نعناع ٬ سبزی های معطر و آویشن | |
| ماست چکیده نمک زده | گرم و تر درجه ۱ | مغزگردو، آویشن، عسل، نعناع خشک، سبزی‌های معطر |
.
تدابیر مصرف لبنیات بر حسب مزاج آن ها و از دیدگاه طب سنتی
در طب سنتی زمان، مزاج و نوع مصرف برخی مواد غذایی و همچنین این که آن ها را با چی بخوریم و با چی نخوریم خیلی مهم است؛ یکی از این مواد غذایی لبنیات است که باید بیشتر در مصرف آن‌ها دقت شود.
- ماست دیر هضم است و مصرف زیاد آن برای سرد مزاجان و افرادی که معده سرد دارند مناسب نیست.
- در صورت استفاده از ماست، بهتر است از ماست چکیده استفاده شود تا بتوان موادی مانند انیسون، پودر موسیر، نمک طعام طبیعی، پونه کوهی و فلفل سیاه به مقدار کم به آن اضافه کرد.
- خوردن ماست به مقدار زیاد و بدون همراهی با مصلح، می‌تواند در کودکانی که مبتلا به شب ادراری هستند، افرادی که از آرتروز و درد استخوان رنج می‌برند، بیماران مبتلا به MS، بیماران ALS یا پارکینسون، بیماران اعصاب و روان و بیماران روماتیسمی مضر باشد.
- مصرف همزمان ماست با گوشت یا ماهی برای همه بخصوص مبتلایان دردهای مفصلی مناسب نیست و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود،
- ضمن این که مداومت بر مصرف همزمان گوشت یا ماهی با ماست به دلیل تولید بلغم می‌تواند احتمال ابتلا به لک و پیس را افزایش دهد.
- سعی کنید لبنیات را همراه با مصلح آن هم هفته‌ای یک تا دو بار استفاده کنید.
- در صورت استفاده از پنیر آن را همراه با گردو و سبزیجات معطر و خرما یا پیاز و به عنوان شام استفاده کرده، استفاده از نان سنگک تازه و برشته (به مقدار کم) و یا نان جوی محلی همراه با پنیر و گردو توصیه می‌شود.
- از مصرف بی رویه و روزانه ماست خود داری نمایید. این ماده غذایی به خصوص برای کودکانی که دارای طبعی سرد هستند، بدون همراهی با مصلح خطر آفرین است.
- حتما باید میان خوردن غذا، نوشیدنی یا خوراکی ترش و شیر فاصله وجود داشته باشد.
- مثلا اگر در وعده صبحانه، آب پرتقال میل کردید، نباید بلافاصله شیر بنوشد، زیرا این شیر خاصیت خود را از دست می‌دهد و با ترکیب شدن با پرتقال در معده موجب تولید خلط فاسد می‌شود.
- بیماران با مشکلات طحال، مبتلایان التهاب کبد، مبتلایان صرع، کسانی که تپش قلب و معده ضعیف دارند و افراد دچار بیماری‌های ناشی از سوء مزاج بلغمی از جمله دردهای مفصلی، سردرد و ضعف اعصاب، نباید در مصرف شیر زیاده‌روی کنند.
- افرادی که تحمل لاکتوز (قند شیر) را ندارند و قادر به مصرف شیر نیستند یا کسانی که درد مفصلی دارند و با مصرف ماست، دردشان تشدید می‌شود، می‌توانند برای تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز بدن از کشک به صورت کاله جوش (ترکیب کشک، پیاز داغ، نعناع و گردو) استفاده کنند.
.
حرف آخر …
- متاسفانه تغذیه ما در قرن ۲۱ مخدوش شده و‌لبنیات چون آلوده به موادنگهدارنده ( رقیق ) شده است طبع مزاجی آن برای انسان مضرشده است.
- مثل شیر و ماست و پنیر و خامه آلوده به مواد نگهدارنده که بعضاً تا چهارماه دریخچال ها نگهداری می‌شود و این حلقه های مفقوده یعنی خرابی پوست و مو و بالارفتن گرید کبد چرب و تهوع به هنگام مصرف شیر و یا اختلال معده و روده درخوردن شیر پاستوریزه درشب هنگام
منبع: کتاب ” مجموعه کامل دائره المعارف تغذیه”
.
بازنشر از: طبایع/tabaye.ir
