• سبک زندگی سالم در دوران سالمندی از منظر طب سنتی چیست؟
⇠ در طب سنتی ایران برای داشتن زندگی سالم در سالیان عمر از جمله سالمندی رعایت تدابیر شش اصل لازم است که عبارتند از:
⇠ با توجه به اینکه مزاج سالمندان عموما سرد و خشک است، هوایی مشابه با بهار (گرمی و رطوبت) متناسب این مزاج است. این اصل می‌تواند شامل شهر، خانه و اتاق فرد سالمند باشد. از سوی دیگر چیدمان خانه و وسایل به‌گونه‌ای باشد که جریان هوا به خوبی جریان یابد و سالمندان در انزوا قرار نگیرند.
.
• تغذیه:
⇠ غذاهای سریع الهضم و مقوی مناسب برای این گروه هستند که توصیه می‌شود در حجم کم و به دفعات میل شوند.
⇠ پرهیز حتی الامکان از مصرف سردیجات و توصیه به مصرف گوشت گوسفند و پرندگان، تخم‌مرغ عسلی، آش و سوپ‌های ساده، نخودآب، آبگوشت قابل توصیه است. همچنین مصرف موادی مانند شنبلیله، برگ چغندر، شوید، انگور، مویز، کشمش، انجیر، گردو، گلاب، عرق بیدمشک، بهارنارنج، عسل و انواع مرباها مثل زنجبیل، بالنگ، سیب و شقاقل توصیه می‌شود.
.
• خواب و بیداری:
⇠ سالمندان معمولا به دلیل بیماری و مشکلات اضطرابی کیفیت خواب مطلوبی ندارند. توصیه می‌شود شام سر شب میل شود و زود بخوابند. نوشیدن شیر گرم می‌تواند به بهبود خواب کمک کند.
⇠ قابل توجه است که معمولا طول خواب شبانه در سالمندان کاهش می‌یابد که البته این امر با توجه به مزاج افراد متفاوت خواهد بود.
.
• ورزش و ماساژ:
⇠ ورزش، ماساژ و روغن زدن به بدن با روغن بنفشه و بادام در هنگام صبح در این گروه بسیار مفید است. ورزش سبب افزایش حرارت غریزی می‌شود و با توجه به افت حرارت غریزی در این دوران، ورزش خیلی کمک کننده است.
⇠ لازم است هر سالمند متناسب با شرایط جسمانی‌خویش ورزش کند که از آن جمله می‌توان به ورزش‌های هوازی از جمله پیاده‌روی اشاره کرد.
.
• استفراغ و احتباس:
⇠ تعادل بین ورود و خروج مواد در بدن بسیار مهم است. یبوست یکی از مشکلات شایع دوران سالمندی است.
⇠ تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می‌تواند در رفع این مشکل موثر باشد. پرهیز از مصرف مواد یبوست‌زا، استفاده از انواع آش و سوپ‌ها و مصرف ملینات (خاکشیر، انجیر، تخم بالنگو، اسفناج و…) می‌تواند به پیشگیری و بهبود یبوست کمک کند.
.
• حالات روحی:
⇠ سالمندان معمولا به دلیل ازدواج فرزندان، کناره‌گیری از محیط کار، از دست دادن همسر و هم سن وسالان خود، بیماری‌ها، افت توانمندی‌های ذهنی، اجتماعی و اقتصادی به تدریج از اجتماع دور می‌شوند که این موضوعات می‌توانند هریک زمینه‌ای برای ابتلا یا تشدید اختلالات روحی سالمند از جمله افسردگی و اضطراب شود.
⇠ ارتباط داشتن با اطرافیان بویژه فرزندان، نوه‌ها و دوستان، داشتن تفریح و انجام اعمال ذهنی مانند مطالعه در نشاط سالمندان بسیار موثر است. همچنین مصرف موادی مانند گلاب، بهارنارنج، فالوده سیب، زعفران، بیدمشک، سیب و به می‌تواند به این امر کمک کند.
.
• آیا استفاده از داروهای گیاهی و اعمالی مانند حجامت و فصد ( نوعی خونگیری) در سالمندان بلامانع است؟
⇠ به دلیل ضعف قوای بدنی، کاهش عملکرد ارگان‌ها از جمله کلیه، کبد و دستگاه گوارش همچنین مصرف داروهای مختلف لازم است از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی- با این توجیه که داروهای گیاهی بدون خطر و عارضه هستند- پرهیز شود و حتما در این خصوص با پزشک خود مشورت شود.
⇠ از سویی به جهت کاهش خونسازی موثر در دوران سالمندی اعمالی مانند حجامت و فصد که امروزه باب شده، بعد از 60 سالگی ممنوع است و در صورت نیاز باید با احتیاط و حتما با مشورت پزشک انجام شود، در غیر این صورت می‌تواند سلامت سالمندان را به خطر اندازد. در پایان می‌توان گفت سالمندی می تواند با کیفیت و رضایتمندی بیمه شود اگر از سال‌های جوانی با سبک زندگی سالم در بانک سلامتی خود تامین آتیه کنیم.
.
• برای حفظ سلامتی سالمندان باید موارد متعددی را رعایت کرد از جمله:
⇠ پرهیز از روش‌های خونگیری از جمله فصد، حجامت و زالو به‌خصوص از دست‌ها و پاها، بعد از ۶۰ سالگی (مگر در موارد نادر با تجویز طبیب)
⇠ پرهیز از مصرف غذاهای سرد و آماده و کنسروی
⇠ پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های سرد
⇠ پرهیز از مصرف سرکه و ترشیجات
⇠ پرهیز از شب گرسنه خوابیدن (نخوردن شام)
⇠ پرهیز از یبوست
.
• توصیه‌های لازم برای سالمندان
⇠ حمام کردن با آب گرم (آب سرد یا تعریق زیاد در حمام هر دو در سنین پیری مناسب نیست)
⇠ نوشیدن نوشیدنی‌های گرم
⇠ استفاده از غذا‌هایی که هضم راحت دارند مثل آبگوشت با گوشت لطیف (گوسفند، مرغ یا بلدرچین) و زرده تخم مرغ عسلی
⇠ افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کاهش حجم غذا در هر وعده
⇠ شیر گرم همراه با عسل یا نبات یا زنجبیل (بهترین مصلح برای شیر در کهنسالان، زنجبیل است)
⇠ برخی تنقلات توصیه شده: انجیر تازه و خشک، انگور، مویز بدون دانه (این تنقلات علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز، باتوجه به شیوع یبوست دراین سنین برای لینت طبع هم مفیدند)
⇠ ماساژ معتدل (نه سخت نه نرم) همراه با روغن
⇠ استعمال عطر و روایح خوشبو
⇠ پیاده‌روی روزانه به‌خصوص هنگام صبح و عصر
⇠ استفاده از هوای بهاری (در فصول سرد مثل پائیز و زمستان استفاده از بخور گرم برای مرطوب کردن هوا و کاهش خشکی بدن)
⇠ یک فعالیت بدنی مناسب برای سالمندان؛ نشستن بر روی صندلی متحرک یا تاب‌سواری
⇠ در صورت امکان روغن‌مالی بدن هر روز صبح یا پس از هر بار استحمام با روغن‌های معتدل نظیر روغن بادام شیرین
.
منابع:
.https://www.yjc.ir
.https://www.asriran.com
